Dlaczego warto pisać ręcznie?

Żyjemy w czasach rewolucji. Jeszcze nigdy technologia nie zmieniała naszego życia tak szybko. Owszem, pojawienie się maszyny parowej i druku zrewolucjonizowało świat, ale postęp nie był odczuwalny globalnie aż tak szybko. Dziś nie wyobrażamy sobie świata bez komputerów, tabletów, telefonów komórkowych. Dają nam łączność, wiedzę, muzykę, zdjęcia. Łączy je jednak coś jeszcze. KLAWIATURA. A gdyby okazało się nagle, że klawiatury nie istnieją i musimy wrócić do pisania ręcznego?

źródło: 

Do tego wpisu zainspirował mnie post na profilu na LinkedInie Pani Ani Miotk (klik) — osoby doskonale znanej wszystkim marketerom i pr managerom. Specjalizuje się w mierzeniu skuteczności działań komunikacji biznesowej (PR, marketing, social media). Pani Ania opisała 5 kreatywnych nawyków, które pomagają jej w codziennej pracy. Jeden z nich brzmiał następująco:

Codziennie rano piszę minimum trzy strony. Zapisuję myśli, które pojawiają mi się w głowie. Jest to rodzaj dziennika. Nie pokazuję go nikomu, po prostu jest to pisanie tylko dla mnie, które pomaga dobrze zacząć dzień, zastanowić się nad rozwiązaniami różnych problemów, ale też po prostu pogadać ze sobą. Kiedy zaczęłam wykonywać to ćwiczenie, myślałam, że ma ono głównie funkcję terapeutyczną (lepszy kontakt ze sobą). Okazało się, że nie. Uczy szybkiego i spójnego przelewania myśli na papier. Obecnie jestem w stanie napisać bardzo długi tekst w bardzo szybkim tempie. 85 tys. znaków w cztery wieczory, po cztery godziny dziennie? Dla mnie to możliwe.

Ciekawy eksperyment! Wchodzę w to, pomyślałem. Nieco jednak zmodyfikowałem metodę, ale o tym za chwilę. Zacznijmy, jak to zwykle bywa w moich artykułach, od kilku ważnych faktów (ze świata nauki oraz… ze świata w ogóle).

Badania (tym razem nie tylko amerykańskich naukowców)

• na początku 2016 roku w fińskich szkołach rozpoczęto wdrażanie nowego programu edukacyjnego, w którym o wiele większy nacisk kładzie się naukę szybkiego i efektywnego pisania na klawiaturze, zamiast pisania ręcznego.
• Nie zrezygnowano w ogóle z nauki pisania ręcznego.
• Zamiast uczyć się łączyć litery, młodzi Finowie uczą się pisać litery drukowane, które mają być bardziej czytelne.
• W programie zajęć pojawiły się zajęcia z pisania na tabletach, które mają poprawić zdolności adaptacji ruchów dłoni do interfejsów tabletów.
• By zrównoważyć jednak ilość godzin lekcyjnych, w czasie których dzieci ćwiczą zdolności motoryczne dłoni, w planie lekcji zwiększono liczbę zajęć plastycznych z rysunku, malowania i wycinania.
• Profesor Virginia Berninger z University of Washington przeprowadziła badania, które pokazały, że podczas ręcznego pisania, nasz mózg pracuje aktywniej, niż kiedy piszemy na klawiaturze. Poprosiła ona dwie grupy dzieci w różnym wieku, o napisania krótkich wypracowań. Następnie wraz z zespołem poddała je analizie. Okazało się, że prace, które zostały napisane ołówkiem lub długopisem, były o wiele bardziej kreatywne niż te, które napisano w Wordzie!
• Badania przeprowadzone na Uniwersytecie Śródziemnomorskim w Marsylii wykazały natomiast, że podczas korzystania z kartki i ołówka, w naszym mózgu równolegle uruchamiane są aż trzy procesy, które nie zachodzą aż tak intensywnie, kiedy korzystamy z klawiatury komputerowej. Procesy, o których mowa to:
• aktywności związane ze wzrokiem — o wiele dokładniej śledzimy to, co piszemy na papierze, niż litery pojawiające się na ekranie komputera. Dlaczego? Więcej energii wkładamy bowiem w pisanie całych liter odręcznie, niż klikając w konkretnych przycisk, dzięki któremu litera pojawia się na ekranie komputera lub telefonu.
• aktywności związane z funkcjami sensorycznymi — pisząc ręcznie, trzymamy ołówek, przytrzymujemy kartkę, czujemy jej fakturę oraz opór ołówka, dotykającego papieru. Korzystając z komputera, dotykamy plastiku, który jest dla naszych dłoni i mózgu identyczny w odbiorze, niezależnie od klawisza.
• aktywności związane z funkcjami kognitywnymi — myślimy o tym, jak przesunąć rysik, by stworzyć konkretną literę. Powoduje to wzmożenie procesów myślowych. Pisząc na klawiaturze, po prostu klikamy, co nie jest dla naszego mózgu już takie sexy.

Piszę, więc myślę!

Kiedy piszemy na komputerze, dookoła nas jest pełno „rozpraszaczy” — powiadomienia, media społecznościowe, poczta i nieograniczony dostęp do Google! Kiedy piszemy ręcznie, musimy się o wiele bardziej skupić i jasno sformułować nasze myśli. Pisząc na papierze, nie mamy także przycisku „backspace”, więc staramy się nie marnować naszego czasu, minimalizując przy tym liczbę pomyłek.

Co daje nam pisanie ręczne:

• dzięki prowadzeniu notatek formie analogowej, ćwiczymy naszą pamięć. Skuteczniej i lepiej zapamiętujemy to, co napisaliśmy odręcznie,
• wspieramy naszą kreatywność — podczas korzystania z zeszytu i długopisu, uruchamiamy obszary naszego mózgu, które są odpowiedzialne za myślenie abstrakcyjne i kreatywność. W skrócie — myślimy „dokładniej” i „skuteczniej”!
• uczymy się ortografii i interpunkcji — musimy myśleć o tym, co piszemy, dlatego zapamiętujemy poprawną formę słów oraz gdzie powinno stawiać się przecinki. Pisząc w Wordzie, dostajemy wszystko na tacy, czyli widzimy podkreślone słowa lub działa autokorekta,
• w końcu optymalizujemy wydajność uczenia się — tempo myślenia i zapamiętywania podczas pisania ręcznego jest dostosowane do „układania” myśli w naszej głowie. Gdy klikamy, nasz umysł nie nadąża zapisywać danych w naszej pamięci równie efektywnie.

Wracamy do korzeni — notatnik zawsze w torbie

Zainspirowany wpisem Pani Ani Miotk, stwierdziłem, że zrobię małe testy i wyznaczę sobie zadania. Jakie?

ZADANIE 1: Gdy przygotowuję się do nowego artykułu, czytając materiały zapisuje główne hasła z tekstów i książek w #dobrzepowiedzianym notatniku. Następnie na ich podstawie formułuje myśli i zdania.

EFEKT: co ciekawe (nawet dla mnie), teksty pisze mi się sprawnie i szybciej. Patrząc w notatki, opisuje to, co zapisałem hasłowo, by było interesujące i zrozumiałe nie tylko dla mnie, ale także dla czytelników.

ZADANIE 2: Idąc na spotkania w pracy i po pracy, zazwyczaj biorę ze sobą laptopa, ponieważ nie chcę, żeby cokolwiek mi uciekło — spotkania toczą się szybko, jest tam mnóstwo informacji. Kiedy jednak tylko mogę, mam ze sobą notatnik i pióro lub ołówek.

EFEKT: wyrabiam nowy nawyk (raczej odnawiam go, bo na studiach przecież tak funkcjonowałem) zwięzłego zapisywania rzeczy, które muszę zapamiętać lub zrobić. Następnie patrząc na notatki jestem w stanie przypomnieć sobie całą rozmowę i odtworzyć zadanie do wykonania lub przemyślenie.

ZADANIE 3: Kiedy już „klepię” maile, mam obok siebie notatnik lub sławne żółte karteczki i jeśli wpadnie mi do głowy jakiś pomysł, zapisuję go sobie, zamiast pisać w notatniku na komputerze lub aplikacji Notatki w telefonie.

EFEKT: Nie tracę notatek, gdy zawiesi mi się komputer (a działo się to NAGMINNIE, ponieważ prawie nigdy nie zapisywałem plików!), a mówiąc bardziej poważnie, gdy zadanie lub pomysł zrealizuję, to go wykreślam. Po pierwsze daje to dużą satysfakcję, bo wiem, że skończyłem coś robić, a po drugie, widzę postępy prac.

Podsumowując, mimo iż nie wyobrażam sobie życia bez klawiatur mojego komputera, tabletu i telefonu, staram się coraz częściej pisać ręcznie, jeśli znajdę na to chwilę czasu. Efekty już widzę, więc szczerze polecam także i Wam. W końcu kiedyś po latach, miło będzie wrócić do zeszytu z 2017 roku, w którym zapisałem sobie szkic jakiegoś artykułu i przypomnieć sobie, jak powstawał. Na pewno będzie to bardziej satysfakcjonujące, niż otwarcie pliku na komputerze o nazwie „2017–11–29-Dlaczego warto pisać ręcznie?”.

PS.1. Czy pamiętacie Mistrza Klawiatury, który był jednym z najpopularniejszych programów w latach 90.? Dołączano go do każdego CD-Action i PC Format! Kiedy nie wszyscy mieli jeszcze internet, robiłem z kolegami i siostrą zawody, kto napisze coś szybciej!

PS.2. Niestety nie mogę dotrzeć teraz do źródła tej informacji, ale pamiętam, że czytałem kiedyś artykuł, w którym ortopeda wychwalał pod niebiosa powszechny dostęp do smartfonów z dotykowymi klawiaturami. Jeszcze parę lat temu zaczął obserwować przypadki osób, które od intensywnego klikania w klawiatury numerycznej, podczas pisania smsów, nabawiły się dysfunkcji kciuków oraz problemów ze stawami! Teraz podobno ten problem nie jest tak powszechny. Ale za to pojawiają się problemy z odcinkiem szyjnym kręgosłupa, ponieważ cały czas mamy pochylone głowy, gdy patrzymy w ekrany telefonów. Eh… znak czasów!

Zapraszam na mój profil na Instagramie: @dobrzepowiedzianecom